Dane pomiarowe GIOŚ z wyszukiwarką stacji pomiarowych w danym województwie

Mapy trzydniowych prognoz jakości powietrza dla województwa podkarpackiego

Co to jest pył zawieszony PM10 i PM2,5?

Pył składa się z mieszaniny cząstek stałych i ciekłych zawieszonych w powietrzu i będących mieszaniną substancji organicznych i nieorganicznych. Może zawierać substancje toksyczne takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (m.in. benzo(a)piren), metale ciężkie oraz dioksyny i furany). Pył PM10 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc, natomiast pył PM2,5 cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, które mogą także przenikać do krwi.

Największa emisja pyłów powodowana jest w wyniku spalania węgla i drewna w starych kotłach oraz piecach domowych. Zakazane jest spalanie odpadów w tych kotłach, ponieważ powoduje zagrożenie dla zdrowia ludzi. Istotna jest również jakość spalanego węgla. Znacząca emisja pyłu powodowana jest również przez komunikację zarówno w wyniku spalania paliw w silnikach, jak również jako emisja wtórna z unoszenia pyłów z brudnych i będących w złym stanie dróg.

Kto jest najbardziej narażony na choroby spowodowane złą jakością powietrza?

Grupami najbardziej narażonymi są: osoby starsze, dzieci, osoby z chorobami układu krążenia i oddechowego, chorzy na cukrzycę, kobiety w ciąży, osoby z otyłością, osoby o niskim statusie społeczno-ekonomicznym. Dzieci i niemowlęta są szczególnie narażone na zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym, ponieważ ich układ odpornościowy, oddechowy i ośrodkowy układ nerwowy nie są jeszcze w pełni rozwinięte.

Jaki jest wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie?

Efekt toksyczny zanieczyszczenia powietrza wywierany na organizm zależy w dużej mierze od: wieku, indywidualnej odporności, współwystępujących chorób, warunków klimatycznych, stężenia zanieczyszczeń występujących w powietrzu oraz czasu oddziaływania zanieczyszczeń.

Zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do:

• chorób układu oddechowego: astmy, raka płuca, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, częstych infekcji dróg oddechowych,
• chorób układu krwionośnego: zawału serca, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, zaburzenia rytmu serca, niewydolności serca,
• chorób układu nerwowego: problemów z pamięcią i koncentracją, wyższego poziomu niepokoju, stanów depresyjnych, zmian anatomicznych w mózgu, choroby Alzhaimera, przyspieszonego starzenia układu nerwowego, udaru mózgu,
• chorób układu rozrodczego: bezpłodności, przedwczesnego porodu, obumarcia płodu, zaburzenia przebiegu ciąży
• u dzieci: alergii, wolniejszego rozwoju psychomotorycznego.

Efekty ostre związane z zanieczyszczeniami powietrza obserwowane w Polsce

• ­Dzieci w wieku przedszkolnym mieszkające na terenach zanieczyszczonych częściej chorują na infekcje górnych dróg oddechowych niż starsze dzieci czy dorośli w średnim wieku.
• W dni kiedy obserwujemy wysokie stężenia zanieczyszczeń powietrza, zwłaszcza połączone z niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi takimi jak znaczna wilgotność powietrza, mgła, brak wiatru osoby starsze doświadczają zaostrzeń chorób układu oddechowego i krążenia, często wymagającej pomocy medycznej, a nawet pobytu w szpitalu.
• U osób zdrowych, nawet krótkotrwała ekspozycja może wywołać: stany zapalne, podrażnienie spojówek, krtani i tchawicy, łagodne, przemijające stany zapalne płuc, patologiczne zmęczenie, spadek tolerancji wysiłku.